Bir bilgisayar virüsü, grip virüsüne benzer şekilde çalışır. Grip virüsü oldukça bulaşıcıdır, bitkin hissedersiniz, normalden daha fazla uykuya ve dinlenmeye ihtiyaç duyarsınız ve en basit günlük görevleri bile yerine getiremezsiniz. Aynı şekilde, bir bilgisayar virüsü kendisini çoğaltarak ve işletim sistemine yayılarak cihazınızın performansını etkiler. Bir virüs programlara zarar verebilir, dosyaları silebilir ve sabit sürücünüzü yeniden biçimlendirebilir veya silebilir. Cihazınızın performansının düşmesine ve hatta sisteminizin tamamen çökmesine neden olabilir. Bilgisayar korsanları, verilerinizi çalmak veya yok etmek amacıyla kişisel bilgilerinize erişmek için, ya da sizin bilgisayarınızdan başka sistemlere saldırı düzenlemek amacıyla da virüsleri kullanabilir.
BİLGİSAYARA NASIL VİRÜS BULAŞIR Bir bilgisayara virüs bulaşmasının birkaç yolu vardır ve bunların çoğu, kasıtlı veya kasıtsız olarak virüs bulaşmış dosyaların indirilmesini içerir. Korsan müzik veya filmler, fotoğraflar, ücretsiz oyunlar, ekleri olan kimlik avı/spam e-postaları yaygın suçlulardır. Virüsler, kötü amaçlı web sitelerini ziyaret ederek veya bilinmeyen/güvenli olmayan bir web sitesine giden bağlantılara veya reklamlara tıklayarak da indirilebilir. Virüs bulaşmış bir harici sürücüye (USB gibi) bağlanmak bile sisteminize kötü amaçlı yazılım sokabilir. BİLGİSAYAR VİRÜSÜ NASIL TESPİT EDİLİR Bilgisayarınızda aşağıdaki sorunlardan herhangi birini fark ederseniz, bilgisayarınıza virüs bulaşmış olabilir: - Yavaş bilgisayar performansı (programların başlatılması veya açılması uzun sürüyor)
- Kapatma veya yeniden başlatma sorunları
- Kayıp dosyalar
- Sık sistem çökmeleri ve/veya hata mesajları
- Beklenmeyen açılır pencereler
- Siz indirmeden görünen yeni uygulamalar (araç çubukları vb.)
- Fazla çalışan sabit disk (fan ses çıkarıyor ve siz fazla bir şey yapmadığınızda çok çalışıyor gibi görünüyor)
- Hesaplarınızdan otomatik olarak gönderilen e-postalar
- Tarayıcı gecikmesi veya yönlendirmeleri
- Görevini yapmayan antivirüs programları veya güvenlik duvarları
BİLGİSAYARINIZI VİRÜSE KARŞI KORUMA Bilgisayar korsanları sürekli olarak daha akıllı ve daha gelişmiş virüsler oluştururken, cihazınızı ve dosyalarınızı korumanın birkaç yolu vardır. Bir virüsle baş etmenin en iyi yolu, antivirüs koruması ve casus yazılım önleme yazılımı kullanarak onu en başından engellemektir. İşletim sisteminizi düzenli olarak güncellemek ve tarayıcınızın güvenlik ayarlarının güncel olduğundan emin olmak kadar bu uygulamaları güncel tutmanız da önemlidir. Bozulmaları, fidye ile çalınmaları veya silinmeleri ihtimaline karşı dosyalarınızı (buluta veya güvenli harici sabit sürücüye) düzenli olarak yedekleyin. Cihazınızı değerlendirmek ve ne kadar savunmasız olabileceğini öğrenmek için bir güvenlik aracı kullanın. İnternette gezinirken, şüpheli bağlantıları veya açılır pencereleri tıklamayın. Tarayıcınız sizi şüpheli web siteleri hakkında uyarabilir veya güvenli değilse, web sayfasının üst kısmındaki URL'nin solunda kırmızı, açık bir kilit görebilirsiniz. Bu her zaman bir web sitesinin tehlikeli olduğu anlamına gelmez, ancak göz atma veya bilgilerinizi girme konusunda iki kez düşünmek isteyebilirsiniz. Başka bir kural, göndereni tanımadığınız ve ona güvenmediğiniz sürece asla bir e-postayı veya eki açmamaktır. Çoğu zaman, bilgisayar korsanları sizi kandırmak için gönderen olarak bir arkadaşınızın adını kullanır veya konu satırında "Ynt:" kullanır, bu nedenle gerçek e-posta adresini tanıyıp tanımadığınızı görmek için iki kez kontrol edin. E-postayı açarsanız ve güvenilir bir kaynaktan gelse bile hala emin değilseniz silmek en iyisidir. Yazılım indirirken çok dikkatli olun. Yalnızca yasal web sitelerinden veya hizmetlerden program, film ve müzik indirin. Birçok kişi kafelerde, restoranlarda veya mağazalarda halka açık Wi-Fi kullanarak bağlanır, ancak bu güvenli olmayan ağlar telefonunuzu, tabletinizi veya bilgisayarınızı virüslere karşı savunmasız bırakabilir. Bunun yerine, internete bağlanmak için kişisel bir erişim noktası kullanmayı düşünün. Herkese açık Wi-Fi tek seçeneğinizse, cihazınızı ve verilerinizi daha iyi korumak için bir VPN kullanın. Son olarak, dışarıdaki tehdit türleri konusunda kendinizi eğitin ve başkalarına da aynısını yapmayı öğretin. Örneğin, gençlerin yaklaşık yüzde 95'i internet kullanıyor, ancak yüzde 18'i "iyi çevrimiçi davranış" konusunda eğitim almadıklarını söylüyor. Ailenizle güvenli çevrimiçi alışkanlıklar hakkında konuşmak için zaman ayırarak, cihazların tehlikeye girme riskini büyük ölçüde azaltabilirsiniz.
NE YAPMALISINIZ? Bilgisayarınıza virüs bulaştığını düşünüyorsanız, virüsten koruma yazılımınızı ve kötü amaçlı yazılımdan koruma programını kullanarak tam bir sistem taraması yaparak başlayın. Tehditleri gözden geçirin ve yapabileceğiniz her türlü işlemi yapın (yazılımın bu konuda size yol göstermesi gerekir). Yazılımınızdan virüsü veya virüslü dosyaları silemiyorsanız, sorun yaşamaya başlamadan önce bilgisayarınızı daha önceki bir yedeklemeye geri yüklemeyi deneyin. Denenecek başka bir strateji, bilgisayarınızdaki tüm geçici dosyaları silmektir. Bu dosyaları temizleme yöntemi sistemler arasında farklılık gösterir ancak bu işlemlerin araştırılması ve ortalama bir kullanıcı için uygulanması yeterince kolaydır. Bilgisayarınız arızalıysa ve silinecek dosyalara erişmenizi engelliyorsa, güvenli modda başlatmayı deneyebilirsiniz. Güvenli mod, belirli programları kısıtlar, böylece sorunu kesintisiz olarak çözmek için çalışabilirsiniz.
Bazı durumlarda, işletim sisteminizi yeniden yüklemeniz gerekebilir. Bunu nasıl yapacağınızı bilmiyorsanız, cihazınızı bilgisayar hizmetleri sunan yerel bir mağazaya götürün ve bir uzmana danışın. Sonuç olarak, önleme ve eğitim, bilgisayarınıza virüs bulaşmasını önlemenin en etkili yollarıdır. Çevrimiçi ortamda güvende kalmanın temellerini öğrenin ve bunun gibi makaleleri aileniz, arkadaşlarınız ve iş arkadaşlarınızla paylaşın. |
